Abstract :
En genel tan?m?yla eserler ve yazarlar hakk?nda yaz?lm?? övücü nitelikte tan?t?m yaz?lar? olarak tan?mlanan takrizler, Osmanl? edebiyat?n?n hemen her döneminde üretim alan? bulmu?, farkl? ?ekil ve içerikleriyle kendine özgü bir gelenek olu?turmu?tur. Sanat ortam?nda tutunmaya çal??an ?airlerin/yazarlar?n otorite sayd?klar? ki?ilerden takriz ricas?nda bulunmas?, takdir görme ve gelene?e eklemlenme çabalar?n?n bir yans?mas?d?r. Takriz yazarak ba?kalar?n?n eserlerini tan?tan/takdim eden ki?iler için ise bu yaz?n prati?i, kendi sanat güçlerini s?nad?klar? ve gelene?in ideal sanat anlay???n? yerle?tirmeye çal??t?klar? bir söylem alan? olu?turur. Takrizlerin pek çok farkl? türde yaz?lm?? eserde kar??m?za ç?kmas?, bu metinlerin Osmanl? edebiyat?ndaki yayg?nl???na i?aret etmektedir. Bâkî, Nev‘î, Nâbî, ?eyh Gâlib, Nedîm, Seyyid Vehbî ve Koca Râg?b Pa?a gibi Osmanl? edebiyat?n?n önemli temsilcilerinin ba?kalar?n?n eserlerine takriz yazmas? ve baz?lar?n?n yazm?? olduklar? takrizlere kendi divanlar?nda yer vermesi, bu metinlere belirli bir yaz?nsal de?er atfedildi?ini göstermektedir. Osmanl? dönemi takriz metinlerini merkeze alaca??m bu makalede, takrizlerin bir tür olup olmad???n? tart??maya açaca??m. Bu ba?lamda, ilk olarak takrizlerin biyografik eserlerde, divan ve mecmualardaki temsilleri üzerinde duraca??m. Takrizlerin ?ekilsel ve üslupsal özelliklerini baz? takriz örnekleri üzerinden tart??maya açarak bu gelene?in yaz?nsal de?erini ve türsel özelliklerini ortaya koymaya çal??aca??m.
Keyword :
Takriz, takriz yaz?n?, Osmanl? edebiyat?, edebi türler, edebi tür tasnifleri