Abstract :
2010 y?l?nda Nev?ehir’de k?ymetli hocam?z Prof. Dr. Mustafa ?sen ad?na düzenlenen “Uluslararas? Mustafa ?sen Biyografi Sempozyumu”nda sundu?umuz “R?zâ Tezkiresi’nden Hareketle Tezkirelerde Geçen Terimlere Dâir Notlar” ba?l?kl? tebli?de özetle “Tezkirelerimizde özellikle ?iir ve ?âir ile ilgili, bir k?sm? ortak bir k?sm? ise özel olmak üzere pek çok terim kullan?ld???n? biliyoruz. 'hûb e?'âr mergûb güftâr, pâkîze, nazîf, â??kâne, sûznâk, sâd?kâne, tarz-? acîb e?'âr tavr-? garîb güftâr, muhayyel, bîbedel, sâhib-i ihtirâ, sâhib-i fesâhat, tâze-gû ...' gibi vas?flar?n harc-? âlem, içi bo? kelime veya terkipler olmad??? da â?ikârd?r. Tezkirelerin sa?lam bir ?ekilde metni ç?kar?ld?ktan sonra, dikkatlice taranarak bu tür kavram veya terimlerin tespiti sûretiyle olu?turulacak 'Tezkireler Sözlü?ü', 'Tezkire Terimleri Sözlü?ü' veya 'Örnekleriyle Tezkirelerde Geçen Kavramlar Sözlü?ü', sadece tezkire veya biyografi ara?t?rmalar?nda de?il, mensur eserlere ve hâliyle ?iir ya da ?i'riyete, ?âir ve ?âiriyete bak?? hususunda da pek çok fayda sa?layacak önemli bir hizmet olacakt?r.” görü?lerini ileri sürmü? ve ad? geçen tezkirede kullan?lan kavram ve terimler, ilgili yerlerde ayr?nt?land??? gibi tasnîfe tâbi tutmu?; buralardan hareketle, ?âirin içerisinde bulundu?u edebî ortam, ?âirin f?trat? (?abú), muhayyilesi, ?âirlik kudreti, ?âirin ki?ilik özellikleri, ?âiri yegâne k?lan husûsiyetleri, ?iir tarz?, nesir tarz?, ?âirin kalemi, naz?m ?ekilleri ve örnek olarak ald??? beyit örneklerine de?inmi?tik. Aradan birkaç y?l geçtikten sonra meseleye dâir bak?? aç?m?z? bu küçük çal??ma çerçevesinde özetlemek istiyoruz.
Keyword :
Tezkire, terimler, sözlük