Abstract :
Sür?r? ve Hev?y? mahlaslar?n? kullanan Adanal? Seyyid ?Osm?n (ö. 1814), öncelikle ebced hesab?yla tarih yazmaktaki ola?anüstü yetene?inden dolay? 18. yüzy?l?n en tan?nm?? ?airlerinden biridir. Sür?r?, bir d?v?n, ebced tarihlerinin birço?unu içeren bir mecm??a ve genelde Hezliyy?t olarak an?lan fakat kendisinin Mu??ik?t ad?n? verdi?i bir eser yazm??t?r. Sür?r?’nin Mu??ik?t’? bu makalenin konusudur.
Sür?r?’nin klasik (ama kasidesi eksik) bir d?v?n’?n ?ekil ölçütlerini örnek alarak Mu??ik?t’?yla bir “anti-d?v?n” düzenledi?i söylenebilir. Geleneksel bir d?v?n’a “paralel olarak” mizahi bir d?v?n düzenledi?inden ?imdilik emin oldu?umuz tek Osmanl? ?airi Sür?r?dir.
Mu??ik?t’?n içerdi?i gazeller, klasik lirik gazel ölçütlerine uymayan grotesk ö?eler içermektedir. Bu grotesk ö?eler sadece cinsel türden olmay?p bütün bedensel ihtiyaçlar? ve özürleri abart?l? grotesk tarzda, cemiyet tabular?n? hiç göz önünde bulundurmadan betimlemektedir. 16. yüzy?ldan itibaren arada bir günlük halk dilinde ve realist tonda gazeller yaz?lm??t?r, hatta S?bit’in (17. yüzy?l) baz? gazellerinde groteske bir meyil vard?r. 17. yüzy?l?n mizahi, gerçekçi, günlük dil ve argo kullanan “Hev?y? tarz?n?n” takipçisi olarak görülen Sür?r?, Mu??ik?t gazellerinde bu “tarz?” grotesk ö?elerle zenginle?tirmi?tir.
Keyword :
Sür?r?, Hev?y?, D?v?n, Mu??ik?t, gazel