Abstract :
Bir “mazmunlar ve mefhumlar edebiyat?” olarak nitelendirilen klasik Türk edebiyat?, varl???n? sürdürdü?ü yüzy?llardan bu yana, kendine has kurallar? olan ve izah edilmeye gerek duyulan kavramlar? bünyesinde bar?nd?ran bir edebiyat olmu?tur. Özellikle günümüz ça??nda, bir klasik edebiyat metnini anlamak için metindeki her bir sözcük ve sözcük grubunun (tamlamalar) sözlük anlamlar? ile ?st?lah anlam?n? bilmek o metni anlamak için yeterli olmayacakt?r. Bunun için elzem olan, o sözcük ve sözcük gruplar?n?n metnin ba?lam?nda kazand??? anlamsal katman ya da katmanlar? tespit edebilmektir.
Bir metnin do?ru anla??labilmesine yarayan “metin ?erhi” faaliyetleri, klasik ?iirin hüviyetine vâk?f olabilmek için, klasik edebiyat?n nüfuz sahibi oldu?u yüzy?llardan günümüze de?in sahada ihtiyaç duyulan çal??malardan olmu?tur. Bu çal??mada Sûdî’nin “?erh-i Dîvân-? Hâf?z” adl? eserinden hareketle “puhte, gabûk ve ?ehlâ” kelimelerinin Osmanl? Türkçesi sözlüklerinde izah?na rastlanmayan anlamsal katmanlar?na de?inilecektir. Böylece klasik edebiyat metinlerini kavramada ?erhlerin ne derece önemli oldu?u gerçe?ine örnek beyitler üzerinden dikkat çekilmeye çal???lacakt?r.
Keyword :
?erh, Sûdî, Hâf?z, puhte, gabûk, ?ehlâ