Abstract :
Edebî eserler incelenirken mensubu olunan medeniyetin dünya görü?ü, de?erler çerçevesi, kavram ve anlam dünyas? dikkate al?nmad??? takdirde; edibin ve döneminin eksik veya yanl?? anla??lmas? kaç?n?lmazd?r. Âkif Pa?a (1787-1845)’n?n Adem Kasidesi’ndeki “adem” ifadesiyle ?ekillenen ?iirin dünyas?, ?iirin ruhuna uygun bir biçimde “fena” kavram? ve ça?r???mlar? ile yeniden okundu?unda, elde edilemeyen varl??a bir isyan yerine; varl???n örttü?ü, perdeledi?i ve gizledi?i fena (yokluk, yok olma) halinin ve neticede ya?anan s?k?nt?lar?n sebep ve sonuçlar? görülecektir. Bunu anlatmak isteyen ?air hemen ilk beyitte (Yokluk dü?üncesinin bile insana can verdi?ine, yokluk ?arab?n?n özünün can?n cevheri oldu?una) dikkat çeker ve akabinde, (Yoklu?un cennet bahçesindeki nimetlerle k?yaslanamaz) oldu?unu vurgularken “fena” halinin özelliklerine dikkat çekmektedir. ?iirin son beytinde ise ?air kendini (?ki cihân?n ?ahlar ?ah?n?n yolunda yok oldu?unu) söylerken, bir manada fenâ-fi’rresûl haline i?aret etmi? olmaktad?r. Bu sebeple Adem Kasidesi’nin ?airin mensup oldu?u medeniyetin diliyle yeniden okunmas? faydal? olacakt?r, dü?üncesindeyiz.
Keyword :
Adem Kasidesi, fena, ?iir