Abstract :
Özellikle ?iir alan?nda hudutsuz zenginli?e sahip Klasik edebiyat, farkl? kültürlerin tahakkümü alt?nda kuralc?, geleneksel bir özellik arz eden bir edebiyatt?r. Klasik edebiyat?n kesin kaidelere ba?l? olu?u; imge, imajlar ve sembollerle örülü farkl? dillerin kelime dünyas?ndan seçilen terkiplerle kurulan k?sa ve yo?un anlat?m? günümüzde ele?tirilen taraflar?n? te?kil eder. Her edebiyat ekolü gibi, Klasik edebiyat da d?? dünyadan al?nan malzemenin bireysel tecrübe süzgecinden geçirilmesi ile vücut bulur. D?? dünyan?n somut verilerinin zihin ve duygu dünyas?nda yo?rularak soyutlanmaya do?ru meyletmesi Klasik edebiyat?n belirgin hususiyetidir. Zaten Klasik sanatkâr, d?? dünyadaki her türlü nesne, kavram ya da hadiseyi kendi iç dünyas?n? somutla?t?ran bir araç olarak de?erlendirir ve onlar? birer imgeye dönü?türerek eserine yans?t?r. Klasik ?airin ?iirinde yapt??? eylemin hülasas? budur. Somuttan soyuta, soyuttan somuta yön de?i?tirerek olu?turulan Klasik ?iir dili, her ?airde gelene?in içinde özgün bir hal al?r.
Klasik ?airlerden Nev’î’nin, divan?ndaki kelimelerin birbirleriyle olan ba?lant?lar? kurularak yorumland???nda çok farkl?, zengin ba?lamsal anlamlar ç?kar?l?r. Ba?lamsal anlamlar, sözlüklerde bulunmayan yeni anlamlar?n ortaya ç?kmas?na neden olur. Örne?in somut anlaml? sözcük soyut, soyut anlaml? sözcük somut anlam kazanabilir. Bu aç?dan Nev’î Divan? irdelenmeye, de?erlendirmeye ve bir tasnife tabi tutulmaya de?er görülür. Divanlar?n somut ve soyut aç?dan incelendi?i çok az çal??ma mevcut olup bu çal??mayla, Klasik edebiyat incelemelerinin eksik taraf?na bir katk? sa?lanmas? amaçlanm??t?r. Çal??mada en büyük veri kayna?? olarak Prof. Dr. ?smail Hakk? AKSOYAK önderli?indeki TEBD?Z projesi kapsam?nda haz?rlanan “Nev’î Divan? Sözlü?ü (Ba?lamsal Dizin ve ??levsel Sözlü?ü)” adl? doktora tezi esas al?nacak, tezin inceleme k?sm?ndaki ilgili konu ba?l??? detayland?r?lacakt?r.
Keyword :
Soyut, somut, somutla?t?rma, soyutlama, deyim, Nev’î