Abstract :
Toplumdaki adaletsizliklere, haks?zl?klara kar?? mücadele etmeyi amaç edinen mizah, otoriteye direnerek onu ortadan kald?rmay? arzular. Bu i?levini yerine getirirken gülmece silah?n? aktif bir ?ekilde kullan?r ve muhatab?na do?rultur. Var olan düzene kar??t bir düzen kurarak kendi adaletini sa?lamaya çal???r. Bu nedenle ço?u zaman bask? alt?na al?narak faaliyetleri engellenmeye çal???l?r.
Eski ça?lardan beri mizah?n birçok i?levi vard?r. Bu çal??mada mizah ve bas?n?n mücadele i?levi üzerinde durulmu?tur. Mizah ve bas?n, muhaliflerine kar?? tav?r tak?n?rken baz? dönemlerde ileri gittikleri gerekçesiyle birçok yapt?r?mlarla kar??la?m??lard?r. Bu tür uygulamalara ra?men halk? bilinçlendirmede önemli bir görev üstlenmi?lerdir. Gerçekle?tirdikleri faaliyetlerle kendilerince kötü olan hükümeti uyarmaya tabir-i caizse kulaklar?n? çekmeye çal??m??lard?r. Kitle ileti?im araçlar?n?n yayg?n olmad??? dönemlerde karikatürler de bu i?lev için kullan?lm??t?r.
K?s?tlama dönemlerinde bask? alt?na al?nan bas?n, kamuoyu olu?turmada etkin bir araç olarak ortaya ç?km??t?r. Halk ile yönetim aras?nda arac? i?levi gören bas?n, bask? dönemlerinde duygu, dü?ünce ve fikirleri yans?tma olana?? bulmu?tur. 1908 II. Me?rutiyetin ilan? ile birlikte özgürlük ortam?nda geli?me olana?? bulan mizah bas?n?, despot rejim ve yöneticileri hedef alm?? ve muhalif bir güç olarak ortaya ç?km??t?r.
Bu çal??ma yüksek lisans tezinin bir bölümü olup baz? yerlerinde de?i?iklik yap?lm??t?r. Söz konusu çal??mada etkili bir silah konumundaki mizah?n i?levinden ve kamuoyu olu?turmada etkin bir araç olan bas?ndan söz edilmeye ve bu iki kavram?n mücadele ekseninde öneminden bahsedilmeye çal???lm??t?r.
Keyword :
Mizah, bas?n, kamuoyu, mücadele, silah