Abstract :
XIV ve XV. yüzy?llar Anadolu’da varl???n? sürdüren Bat? Türkçesinin klasik bir yaz? dili olarak standartla?maya ba?lad??? dönemdir. Bu standartla?ma Eski Anadolu Türkçesi olarak da adland?r?lan dönemden Klasik Osmanl?ca dönemine geçi?le gerçekle?mi?tir. Belirli bir sürece yay?lan bu geçi? döneminde telif edilen eserler söz varl?klar? ve her iki döneme ait özellikler ta??malar? bak?m?ndan incelemeye de?erdir. Çal??maya konu olan Risale-i Kudsiyye miladi 1498 tarihinde telif edilmi? dini-tasavvufi içerikli bir eserdir.
Bu çal??ma XIV ve XV. yüzy?llardaki Türk duygu ve dü?ünce dünyas?na kap? aralamay? amaçlamaktad?r. Çal??man?n amac? Risale-i Kudsiyye adl? eserde mental fiil olarak adland?r?labilecek fiillerin kiplik kategorilerindeki görünümünü ortaya koymakt?r. Fiillerin dilin söz varl???ndaki yeri çok önemlidir. Bu öneme ba?l? olarak çok farkl? tasnif incelemeleri yap?lm??t?r. Yap?lan tasnif çal??malar?nda ortaya ç?kan inceleme alanlar?ndan birisi de mental kategoridir. Bu çal??mada XV. yüzy?lda telif edilen Risale-i Kudsiyye adl? eserin Ankara Milli Kütüphane nüshas?ndan yararlan?lm??t?r. Transkribe edilmi? metin üzerinde mental özellikte olan fiiller tespit edilmi? ve Yaylagül’ün yapt??? tasnif esas al?narak fiiller “duyu, duygu, an? ve uslamlama, aç?klama fiilleri” olmak üzere dört grupta incelenmi?tir. Ayn? fiiller kiplik kategorileri bak?m?ndan Palmer’?n tasnifi üzerinde incelenerek mental özellikteki fiillerin kiplik görünümleri ortaya konulmu?tur. Kiplikler, konu?urun bir olay veya durumla ilgili tutum, tav?r ve bilgisini yans?tt??? dilsel i?aretleyicilerdir.
Keyword :
Risale-i Kudsiye, Anlambilim, Mental Fiil, Kiplik Kategorisi